vrijdag 6 november 2009

27x Kinderen voor kinderen: einde van een tijdperk?

Dit artikel wordt jaarlijks bijgewerkt.
Laatste wijziging: 6 november 2009

Tot onze schrik zagen we dat de site niet meer is bijgewerkt sinds 6 november 2009. Dat zal binnenkort gebeuren, waarbij we ook alle linkjes zullen nalopen. Dus nog even geduld. We zullen dit melden op de blog. - de Megaman. 

Vorige week kwam de 16-cdbox ‘1-27 compleet’ van Kinderen voor kinderen binnen op de negende plaats van de Mega Album Top 100. Met deze top 10-notering leek het er even op dat oude tijden weer herleefden. Maar schijn bedriegt, want de box was tegen een spotprijs van € 25,-- te koop tijdens het Prijzencircus van V&D. Na de actieweek verdween de box dan ook net zo snel als deze was gekomen.

Deze Kinderen voor kinderen box geeft ons echter wel mooi de gelegenheid om het hele project vanaf het begin in 1980 tot en met 2006 nader te belichten. Want weet jij nog hoe dat zat met Kinderen voor kinderen?

ontstaan

Het idee voor Kinderen voor kinderen komt van televisiemaakster Flory Anstadt. Eind jaren 70 maakte ze voor de VARA het programma ‘ ’t Spant erom’. Als zij kinderen vroeg een liedje te zingen, kwamen ze met flarden van Engelse popliedjes, fonetisch gezongen. Flory: “Er was geen muziek voor ze. Het was óf echte popmuziek, óf weer die stomme Kortjakje. Daar wilde ik iets aan doen. Ik wilde liedjes met onderwerpen die kinderen bezighouden”. Ze bedacht het concept om kinderen te laten zingen voor kinderen die het slechter hebben. Dat komt terug in de oorspronkelijke begintune ‘Kinderen voor kinderen’, geschreven door Jack Gadellaa en Henk Westrus:

Kinderen voor kinderen
Een kind is hier zo rijk
Kinderen voor kinderen
Het is zo ongelijk

Een kind onder de evenaar
Is meestal maar een bedelaar
Kinderen voor kinderen
Voor kinderen van daar

Vervolgens doet Flory een oproep op tv voor ideeën voor liedjes. Daarop volgen zo’n 500 brieven met de meest uiteenlopende onderwerpen, zoals huiswerk, leeftijdgenootjes in de Derde Wereld, dieren en puberteit. Daar gaan een aantal bekende componisten/tekstdichters waaronder Peter Blanker, Herman Pieter de Boer en Ruud Bos mee aan de slag; zij schrijven twaalf liedjes. Het eerste Kinderen voor kinderen koor wordt uit heel Nederland gerekruteerd en onder leiding van Majel Lustenhouwer worden dertien liedjes opgenomen. Het eerste album van ‘Kinderen voor kinderen’ ligt in november 1980 in de winkels. Het album wordt gekoppeld aan de jaarlijkse speelgoedactie van de VARA, ‘1 2 3 4 5’ die rond Sinterklaas speelgoed inzamelt voor de kinderen in arme landen. Flory wil dit keer geld inzamelen voor arme kinderen in Nederland, maar ook in Chili, een schooltje in Nepal en een kindercrèche in Suriname.

première

Op 5 december 1980, Sinterklaasavond, wordt de allereerste Kinderen voor kinderen uitgezonden, vanuit ’t Spant in Bussum. Kijk hier naar een liedje uit deze uitzending. Willem Nijholt presenteert het programma, waarbij in 50 minuten 13 liedjes worden gezongen, met begeleiding van Henk Westrus. Elk liedje wordt geïntroduceerd door degene die met het idee daarvoor kwam. Wellicht komt het doordat de uitzending op Sinterklaasavond wordt uitgezonden, want het heeft weinig invloed op de verkoop van de elpee. Maar dat zou veranderen.

doorbraak dankzij herhaling

In februari 1981 wordt de eerste single, ‘Ik heb zo wa-wa-waanzinnig gedroomd’, uitgebracht. Het nummer wordt veel gedraaid (vooral op de VARA dinsdag) en ook het album krijgt weer aandacht. En eindelijk, op 28 februari 1981, komt het de Nationale Hitparade Elpee Top 50 binnen op #33. De week daarop stijgt het voorzichtig naar #31 en daarna is het niet meer te stuiten. De oorzaak: de herhaling van de special op zondag 8 maart 1981. Aan het einde van die week sprint het album dan ook naar de derde plaats en een week later staat het op #1. Ook de single krijgt door de herhaling een notering, #20 op 14 maart. Via de elfde plaats komt het op de achtste plek terecht waar het nog twee weken blijft staan. Het album zal in totaal negen weken op de eerste plaats staan en er worden 250.000 stuks van verkocht, wat 1,1 miljoen gulden oplevert voor de speelgoedactie.

Kinderen voor kinderen een blijvertje

Na het succes van het eerste album besluit de VARA om jaarlijks met een Kinderen voor kinderen album te komen. De oproep voor deel 2 levert meer dan 6.000 brieven op en ook nu gaan gerenommeerde tekstschrijvers aan de slag met de ideeën van de kinderen. Aangezien het onwerkbaar wordt om de kinderen uit heel Nederland te laten komen, worden deze nu gezocht in een straal van maximaal 35 km van Hilversum. En dat heeft gevolgen, want deze kinderen zingen met een r-r! Dit keer worden er 14 liedjes opgenomen met onderwerpen als brugklas, tandarts, roken en gastarbeider. Op 21 november 1981 wordt het programma wederom door Willem Nijholt gepresenteerd, waarbij de briefschrijvers hun liedje toelichten. Gelijktijdig met de special ligt het album van deel 2 in de winkel, en dit keer heeft het maar twee weken nodig om de top te bereiken, waar het twee weken blijft staan. Ook het tweede album wordt, met zo’n 200.000 verkochte exemplaren, ruim meervoudig platina. De single wordt ‘Op een onbewoond eiland’; die de zestiende plaats weet te bereiken. Van de eerste tien delen belanden er acht op de eerste plaats van de Elpee Top 50/75.

kerstsingle

Op 7 september 1984 wordt de Vereniging Artsen zonder Grenzen opgericht. Het doel: hulp verlenen aan bevolkingsgroepen in nood , aan slachtoffers van natuurrampen, van rampen door de mens veroorzaakt en van oorlogen en burgeroorlogen. Zij doet dit zonder onderscheid te maken naar ras, religie, levensbeschouwing of politieke opvatting.

Henk Westbroek, zanger van het Goede doel, maar ook programmamaker bij de VARA op Hilversum 3, wil deze net opgerichte organisatie helpen. Met zijn team komt hij met het idee voor een kerstsingle. Samen met Henk Temming, ook van het Goede doel, schrijft hij ‘Eeuwige kerst’. Voor dit nummer zoeken ze een zangeres die bij het nummer past, een zangeres van het levenslied; ze denken daarbij aan de Zangeres zonder naam. Die is echter net herstellende van een operatie en dus valt de keuze op Anny Schilder, die in 1984 afscheid heeft genomen van BZN. Anny wil wel, maar vindt dat ze dat niet kan maken ten opzichte van de jongens, omdat ze beloofd heeft in het eerste jaar na haar vertrek niet te zullen zingen. Als ze de jongens belt over de single, blijken deze er helemaal geen probleem mee te hebben als zij het nummer zingt. Behalve Anny werken ook nog de Stem des Volks (een gemengd zangkoor uit Amsterdam) en Kinderen voor kinderen aan het nummer mee.

Nadat Frits Spits het nummer een paar keer heeft gedraaid in zijn programma ‘de Avondspits’, wordt de platenhandel overstelpt met vragen naar de single. In één ochtend worden 8.000 singles uitgeleverd, waarna het plaatje binnenknalt op de negende plaats van de Nationale Hitparade. Op eerste kerstdag staat het nummer op de vijfde plaats en besteedt de VARA een hele dag aan Artsen zonder grenzen. Uiteindelijk worden er in vijf weken zo’n 30.000 singles van verkocht, waarvan de opbrengst naar Artsen zonder grenzen gaat.

Wisseling van de wacht

Na zeven Kinderen voor kinderen elpees én shows, vindt Flory Anstadt het in 1987 dat het tijd wordt voor iemand anders. Haar opvolger wordt liedjesschrijver Hans Peters, die bij alle voorgaande edities betrokken was. Flory vindt hem dan ook de beste opvolger. Aangezien Flory ook de shows regisseerde en Hans daar geen verstand van heeft, wordt regisseur Bob Rooyens aangetrokken om dat deel op zich te nemen. Met Hans als producer worden ook zwaardere onderwerpen behandeld als menstruatie.

rel

Zijn eerste jaar als producent zal Hans nog goed herinneren, want bijna was het zijn laatste. Freek de Jonge was gevraagd voor de presentatie van de tv-show, omdat hij zo spontaan met kinderen kan omgaan. Het hele programma werd dan ook op hem geschreven. Veertien dagen voor de tv-show werd Freek echter bedankt, omdat hij volgens VARA-directeur Marcel van Dam, ‘te oma onvriendelijk zou zijn’, waardoor er minder Kinderen voor kinderen elpees verkocht zouden worden. Hans Peters, een goede vriend van Freek, was het daar niet mee eens en koos de kant van Freek. Daarop kwamen de kinderen in actie; zij wilden zowel Hans als Freek terug. Freek bleef weg, Hans kwam terug en ging als een speer met de uitzending aan de gang. In plaats van de gesprekjes die Freek met de kinderen zou hebben, waren het de kinderen die het programma zelf presenteerden! Pikant detail is nog dat Jelle de Jonge, inderdaad zoon van Freek, een liedje zingt in het programma. Jelle maakte al deel uit van het koor vóór de rel rond zijn vader, en mocht blijven.

veranderingen

In 1993, na dertien Kinderen voor kinderen albums, wordt afgestapt van het goede doel. Volgens de VARA omdat het van de mediawet niet mocht. ‘Opbrengsten van nevenactiviteiten dienen ten goede te komen aan de programma’s,’ was het commentaar van de VARA. Ook de tekst van de tune wordt aangepast. De tekst wordt nu:

Kinderen voor kinderen
Een kind is vaak een vriend
Kinderen voor kinderen
Ook voor een ander kind

Een kind heeft nog een open geest
Een kind begrijpt het allermeest
Kinderen voor kinderen
En die het zijn geweest

Ook de opzet van het programma verandert. Nog steeds sturen kinderen brieven in, maar deze worden alleen nog gekoppeld aan een liedje als dat nodig is voor een mooi verhaal in de uitzending. Tekstschrijvers en bekende producers worden nu direct benaderd voor het schrijven van liedjes. Jack Gadella wijt deze ontwikkelingen aan het commerciële succes van het programma. “Dat verpestte alles. Er kwamen steeds meer mensen aanhangen: zakenmensen, omroepmensen. Tot en met de ledenadministratie aan toe bemoeiden ze zich er opeens mee. Vaak omdat ze een liedje van een vriendje op de plaat wilden hebben. Ze roken allemaal geld.”

Toch nog een keer voor het goede doel

Op 26 december 2004 zorgt een tsunami voor een ramp in Zuid-Oost Azië. De enorme watermassa verwoest in één klap hele dorpen en steden. Het dodental loopt op tot ruim 225 duizend mensen, een veelvoud daarvan heeft geen huis en werk meer. Er worden diverse acties gestart en ook de Kinderen voor kinderen brengen een bijdrage. De tekst van Kinderen voor kinderen wordt opnieuw aangepast, en luidt:

Kinderen voor Kinderen,
Een kind is hier zo rijk,
Kinderen voor Kinderen,
Het is zo ongelijk,
De zee is onberekenbaar,
Een speelplek wordt een moordenaar,
Kinderen voor Kinderen,
Voor kinderen van daar.

Als een kind na zo’n ramp,
Arm en vuil van honger vergaat,
Als het slaapt op straat,
Als een kind niet eens weet,
Waar zijn ouders zijn,
Dan lijkt zo’n kind zo hulpeloos,
Zo kwetsbaar en zo klein te zijn.

Het nummer ‘Voor Azië’ komt op single uit en is aanvankelijk niet te koop in de cd-zaak, maar alleen bij bouwmarkten, supermarkten, het postkantoor en drogisterijketens. Na de actiedag op 6 januari 2005 (klik hier voor het optreden van de Kinderen), ligt de cd-single alsnog in de winkel en staat twee weken in de Single Top 100, met als hoogste notering: #41. Maar dankzij de verkoop in de andere winkels worden er 129.475 stuks van verkocht, wat € 222.022,34 oplevert voor giro 555.

Na 25 jaar neemt dirigent Majel Lustenhouwer afscheid van het koor. Voor zijn werk wordt hij in 2006 tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau benoemd. Zijn opvolger is Babette Labeij, die het popfestival introduceert.

Bekende Nederlanders

Door de jaren heen komen de tv-specials de ene keer vanuit een studio of theater met publiek (vaak de ouders en vrienden van de kinderen) en de andere keer vanaf een locatie. Bekende Nederlanders als Edwin Rutten, Herman van Veen, Sonja Barend, Youp van het Hek, Willem Ruis, Paul de Leeuw, Claudia de Breij en in 2006, Jochem Meyer werkten er aan mee. Na het uitzenden van de special stijgen de albums vaak snel in de albumlijst, om na een aantal weken ook weer snel te zakken; de meeste albums zijn half januari wel verdwenen.

Aangezien het album altijd in het najaar wordt uitgebracht, vaak een paar weken voor Sinterklaas, heeft dat tot gevolg dat er veel exemplaren van worden verkocht in een korte periode. Bovendien wordt de special ook nog herhaald. Kortom, in de afgelopen zesentwintig jaar hebben diverse delen de gouden dan wel platina status gehaald. Sinds het begin in 1980 zijn er dan ook wel meerdere miljoenen Kinderen voor Kinderen albums verkocht.

beroemde kinderen

Kinderen voor kinderen heeft ook beroemde Nederlanders opgeleverd. Alle vier de leden van Frizzle sizzle (een groep die bestond tussen 1985 en 1990) zijn hun carrière bij Kinderen voor kinderen begonnen, maar ook EliZe zong bij Kinderen voor kinderen. Hier volgt een overzicht van alle kinderen, die hun carrière zijn begonnen bij Kinderen voor kinderen. Vermeld wordt het deel of de delen waar ze aan mee hebben gewerkt, gevolgd door hun (huidige) carrière.

- Marjon Keller: deel 2-4 . Frizzle sizzle, de stem van RTL4, presentatrice ‘Shownieuws’
- Mandy Huydts: deel 2 en 3. Frizzle sizzle, duo Justian & Mandy, Frogette (achtergrondzangeres bij René Froger), spreekt animatiefilms in en commercials, zingt in 2007 tijdens ‘Symphonica in rosso’ met Paul de Leeuw
- Karin Vlasblom: deel 2 (solo: ‘Gastarbeider’, klik hier voor de clip). Frizzle sizzle, tv-presentatrice (‘Op jacht naar de vos’) en eigenaresse van een lingeriewinkel
- Laura Vlasblom: deel 2 en 3. Frizzle Sizzle, rockband West coast baby, spreekt tekenfilms in, doet mee aan ‘Sterren op het ijs’, in 2008 eigen theaterprogramma ‘ROK’, ontwikkelt totaalconcepten voor muzikale evenementen met eigen bedrijf ‘Dodoremi BV’
- Elise van der Horst: deel 12 en 14-17 (solo: ‘Poster’ op deel 16, klik hier voor de clip en ‘Tietenlied’ op deel 17, klik hier voor de clip). Zangeres EliZe
- Iris van Kempen: deel 17 – 19. Zangeres in Xyp
- Ferry van der Veer: deel 12 – 15, solo in 'Ramon's verjaardag' (klik hier voor de clip). Ondergaat in 2000 een geslachtsoperatie en gaat sindsdien als Kelly door het leven, neemt in 2001 deel aan ‘Big brother – the battle’, scoort hit met ‘I’m what I am’ (#36 in 2002)
- Levi van Kempen: deel 20. Acteur in ‘ONM’ en musicals ‘Elisabeth’ en ‘Grease’
- Daniël Samkalden: deel 9 - 12, solo in 'Mijn vader is een clown' op deel 12 (klik hier voor de clip). Maakt theater
- Tim Calis: deel 19 – 22 (diverse solo’s, onder andere ‘Mama, waar ben je nou’). Rapper, won in 2006 de tweede editie van het Almeerse LEFfestival
- Iason Chronis: deel 8 – 12, solo in 'Net als opa' op deel 10 (klik hier voor de clip). De clip van ‘Stuntelkampioen’ werd opgenomen in de keuken van huize Mason. Dj Mason, had een hit met ‘Perfect (exceeder)’ als Mason vs Princess superstar (#11 in 2007)
- Sarah Chronis (broer van Iason Chronis): deel 18, solo in 'Het leven duurt een leven lang' (klik hier voor de clip). Is actrice in ‘Rozengeur en wodkalime’, ‘ONM’ en ‘Het glazen huis’
- Iwana Chronis (zus van Iason en Sarah): deel 9 en 10. Actrice in ‘ONM’ (tussen 1995 en 1997), programmacoördinator van het CER (Cultural Emergence Responce), onderdeel van het Prins Claus fonds voor cultuur en ontwikkeling. Het CER biedt noodhulp op cultureel gebied.

Drie keer kreeg ‘Kinderen voor Kinderen’ een Edison, één keer een gouden harp en Flory Anstadt kreeg als regisseuse de Platenpublieksprijs. In 1987 nam Hans Peters haar werkzaamheden over. Een jaar later won de tv-uitzending een Bronzen Roos in Montreux.

met de tijd mee

Niet alleen de onderwerpen van de liedjes zijn van deze tijd, ook de special is daarop aangepast. Babette Labeij (opvolgster van koordirigent Majel Lustenhouwer) introduceert het popfestival, waarbij kinderen als popartiesten hun liedjes brengen in een omgeving die bij popartiesten hoort. Daarnaast wordt in het land het Kinderen voor kinderen songfestival georganiseerd.

einde van een tijdperk?

De box ‘1 -27 compleet’ verschijnt niet zommaar. Met deze box wordt een periode afgesloten van 27x Kinderen voor kinderen. Weliswaar worden er paar jaar nog enkele duizenden cd's verkocht van een deel. Dat staat echter in schril contrast met de honderdduizend die voorheen van een elpee werden verkocht. De oorzaak is niet alleen het internet (downloaden), maar ook de interesse van inderen en ouders in een fenomeen als Kinderen voor kinderen.

Na 27 jaar gaat Kinderen voor kinderen door, maar dan wel aangepast aan de huidige tijd. En dat blijkt ook wel uit de titel van deel 28: ‘De gamer’, met liedjes over onderwerpen die de kinderen van nu bezighouden zoals gamen. Maar ook thema's als de meester en een dolfijn komen langs op deel 28.

Op zaterdag 13 november wordt ‘De gamer’ uitgezonden. Jakhals Isolbe Halbensleben zal dit popfestival presenteren dat eind oktober wordt opgenomen in Baarn. Op de cd, die dit weekend verschijnt, staan bijdragen van onder anderen Claudia de Breij, Dolf Jansen, Peter Groot Kormelink, René Lenting, Nanda Roep, Jochem Fluitsma en Eric van Tijn. De productie is wederom in handen van Fluitsma & Van Tijn. Als Kinderen voor kinderen met de tijd mee blijft gaan, zal over 27 jaar wederom een box met ’28 – 54 – compleet deel 2’ kunnen verschijnen, waarschijnlijk op een mp3-stick!

Klik hier voor een volledig overzicht van alle noteringen van Kinderen voor kinderen albums en singles.

4 opmerkingen:

  1. Hier wordt vermeldt dat Edwin Brienen bij KvK 1 zat. Ik vind echter noch bij de Vara noch bij de fansite van de onofficiële KvK-historicus Jeroen Gulikers een bewijs ervoor, dat dit klopt. Er is er alleen een notitie over Edwin Brienen enkele maanden geleden op de KvK-pagina van nl.Wikipedia gezet. Deze notitie werd dan overal uit Wikipedia overgenomen en lijkt me fout of nep te zijn.

    http://home.t-g-i.nl/kvk/kinderenvoorkinderen_index.htm

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Dinah: We hebben Edwin uit het overzicht verwijderd. Dank voor je opmerking.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Hallo,

    Ik denk dat de link naar het overzicht met de singles en albums niet meer werkt.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Frank: de komende week zullen we deze pagina updaten en de linkjes.

    BeantwoordenVerwijderen